De investeringovereenkomst tussen de EU en China

China is een van ‘s werelds grootste economische machten, en binnen enkele decennia zal het wellicht de eerste plaats op de ranglijst innemen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de Lid-Staten hun handelsbetrekkingen met het Aziatische land willen verbeteren, ook al zijn de onderhandelingen allerminst gemakkelijk.

De Europese Unie heeft er zeven jaar over gedaan om een principeakkoord te bereiken, maar het kan nog een paar maanden duren voordat dit een werkelijk geldende regelgeving wordt.

Een hele stap vooruit als we bedenken dat de onderhandelingen in 2013 zijn begonnen.

Een gesloten markt die zich begint open te stellen

Europese bedrijven en beroepsbeoefenaren drijven al jaren handel met Chinese entiteiten, maar zij hebben altijd benadrukt dat de administratieve procedures, het gebrek aan doorzichtigheid in bepaalde aspecten, alsmede de culturele verschillen tussen Oost en West wanneer het op zakendoen aankomt, het moeilijk maken om deals te sluiten.

Het doel van de alomvattende investeringsovereenkomst (CAI) is de investeringen van Europese entiteiten in China en vice versa te vergemakkelijken.

Hoewel de onderhandelingen niet gemakkelijk zijn geweest, is de Europese Unie er vooralsnog in geslaagd de verplichting tot technologieoverdracht die de Chinese regering wilde opleggen te vermijden. Op die manier zullen Europese bedrijven die in China willen investeren, hun technologie en vertrouwelijke bedrijfsinformatie kunnen beschermen.

Beide partijen zijn overeengekomen dat de toegang tot hernieuwbare energiebronnen wederkerig zal zijn. Bovendien heeft China zich ertoe verbonden geen Europese bedrijven te discrimineren en informatie over zijn staatsbedrijven te delen als er iets is dat buitenlandse investeerders zou kunnen schaden.

Een ander belangrijk punt van het principeakkoord is dat China zich verbindt tot grotere doorzichtigheid over belangrijke kwesties zoals de subsidies die nationale bedrijven ontvangen, alsmede de administratieve maatregelen.

Nieuwe handelshorizonten openen zich

China is ‘s werelds grootste producent, aangezien de bedrijven er vrijwel alle soorten producten maken. Daarom is de bescherming van haar industrieën de laatste decennia een van de belangrijkste doelstellingen van de regering geweest.

Ondanks het heersende protectionisme staat het Aziatische land nu open voor toegang aan buitenlandse bedrijven in sectoren als de chemische industrie, vervoer en gezondheidsuitrusting, alsmede in de sector personenauto’s.

Met dit nieuwe systeem zullen Europese fabrikanten niet langer een joint venture moeten oprichten om hun voertuigen in China te mogen verkopen.

China is een zeer aantrekkelijk land voor de dienstensector, aangezien het een bevolking van miljoenen mensen en een groot aantal bedrijven heeft. De openstelling van de dienstensector voor Europese investeerders is dan ook een van de sterke punten van het Verdrag.

Van bijzonder belang is de grotere vrijheid van toegang tot de financiële sector, omdat de Chinese bevolking geconfronteerd wordt met een proces van bankarisering zoals nog nooit eerder vertoond.

Er is ook veel belangstelling voor de particuliere gezondheidszorgsector, omdat de Chinese bevolking momenteel vergrijst en haar burgers meer medische zorg nodig hebben.

Wat zijn de verwachtingen van de overeenkomst?

Het document dat de Europese Unie en China op 30 december 2020 hebben ondertekend, is slechts het begin van de overeenkomst.

Er zijn nog veel aspecten waarover moet worden onderhandeld en die normatief moeten worden uitgewerkt, zodat de overeenkomst naar schatting pas in 2022 in werking zal treden.

Deskundigen van hun kant wijzen erop dat dit soort overeenkomsten gewoonlijk niet wordt nagekomen, zodat de Europese onderhandelaars de ingewikkelde taak wacht om in de verordening mechanismen op te nemen die de partijen kunnen dwingen zich te houden aan hetgeen zij hebben toegezegd.

In het algemeen wordt dit beginsel van overeenstemming op Europees niveau zeer positief gewaardeerd, hoewel sommige landen van mening zijn dat dieper moet worden ingegaan op kwesties in verband met duurzame ontwikkeling en eerbiediging van de arbeidsrechten.

Sommigen zijn ook van mening dat het beter zou zijn geweest te wachten tot Joe Biden het presidentschap van de Verenigde Staten op zich zou nemen, omdat een trilaterale investeringsovereenkomst tussen de Europese Unie, China en de Verenigde Staten nog gunstiger zou zijn.

Er moet nog veel worden onderhandeld, maar deze principe-overeenkomst is een intentieverklaring van China om een belangrijke speler in de wereldeconomie te worden.